Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2020

                                 ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ - ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ 

Μόλις τα Χριστούγεννα περάσουν

Τα παιδιά ξέρουν πως πάλι θα γιορτάσουν.

Κι άλλη γιορτή μεγάλη πλησιάζει

Και κανείς δεν ησυχάζει.

Θα φύγει ο παλιός ο χρόνος

Και κανείς δε θα’ ναι μόνος.

Με τραγούδια και βιολιά

Θα μας έρθει η Νέα Χρονιά.

Πώς λέγεται αυτή η γιορτή;
 Παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά ξεχύνονται στις γειτονιές και τραγουδούν τα κάλαντα, φέρνοντας έτσι το μήνυμα της Μεγάλης γιορτής του Αγίου Βασιλείου. 

Η ιστορία για τα Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς

Οι στίχοι στα Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς, είναι δύσκολο να γίνουν κατανοητοί ή να βγάλει κάποιος ένα λογικό νόημα, αν δεν γνωρίζει την ιστορία τους.

Στο Βυζάντιο οι φτωχοί και χαμηλών στρωμάτων άνθρωποι δεν είχαν το δικαίωμα να μιλούν στους αριστοκράτες παρά μόνο σε γιορτές όπου μπορούσαν να τους απευθύνουν ευχές.

Κάποιος νέος καλαντιστής, ταπεινής καταγωγής, ήταν ερωτευμένος με μια αρχοντοπούλα. Επειδή δεν ήταν κοινωνικά αποδεκτό να την πλησιάσει παρά μόνο σε περίοδο εορτών για να της απευθύνει ευχές, αποφάσισε ανάμεσα στα κάλαντα του Μεγάλου Βασιλείου να εντάξει και ένα ερωτικό ποίημα που είχε συνθέσει.

Μέσα από τα κάλαντα εκφράζονται καλυμμένα τα αισθήματα αγάπης του νέου καλαντιστή προς την αγαπημένη του.

Η σειρά των στίχων είναι εναλλάξ ένας στίχος των καλάντων, που αναφέρεται στον Άγιο Βασίλη, και στη συνέχεια ένας στίχος που εκφράζει την αγάπη και απευθύνεται στην κοπέλα, προς την οποία και για την οποία λέγονται τα κάλαντα

Την αποκαλεί ψηλή, σαν «δεντρολιβανιά». Επειδή φορούσε ένα από τα ψηλά τα κωνικά καπέλα με το τούλι στην κορυφή, την παρομοιάζει με «Εκκλησιά με το Άγιο θόλος» (θόλος εκκλησίας).

Της λέει ότι δεν τον «καταδέχεται» γιατί είναι αρχόντισσα κυρία. Την λέει «ζαχαροκάντυο ζυμωτή», δηλαδή φτιαγμένη από ζάχαρη και την παρακαλεί να του ρίξει μια ματιά.

Έτσι λοιπόν αυτά τα παράδοξα Κάλαντα πέρασαν από γενιά σε γενιά και έγιναν τα πιο διαδεδομένα σε όλο τον Ελληνικό χώροΠηγή κειμένου



Ο Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία του Πόντου. Ήταν γνωστότερος ως Μέγας Βασίλειος. Τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε από τον πατέρα του. Στην συνέχεια συνέχισε τις σπουδές του στην Αθήνα και έγινε σπουδαίος δάσκαλος ρητορικής. 

Έπειτα από παρότρυνση της αδερφής του Μακρίνας, βαπτίζεται Χριστιανός και αργότερα  γίνεται ιερέας και επίσκοπος της Εκκλησίας. Πάντα καθοδηγούσε και υπερασπιζόταν τους φτωχούς και πονεμένους ανθρώπους. Ίδρυσε μάλιστα και ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα που λεγόταν ¨Βασιλειάδα".

                       Μετά τον θάνατο του κέρδισε τον τίτλο του «Μεγάλου».

Κάθε Πρωτοχρονιά γιορτάζουμε την μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου και προς τιμή του Αγίου Βασιλείου φτιάχνουμε Βασιλόπιτα.




Στις 12.00 ακριβώς τα μεσάνυχτα, με την αλλαγή του έτους, σβήνουν τα φώτα και μετά από ένα λεπτό ξανανάβουν, ευχόμενοι και αντευχόμενοι όλοι «χρόνια πολλά» και «καλή χρονιά»!


Ένα άλλο έθιμο που γίνεται ταυτόχρονα με την αλλαγή του Νέου χρόνου είναι και το σπάσιμο ενός ροδιού.

Μετά από λίγη ώρα, προσκομίζεται στο τραπέζι η Βασιλόπιτα. Σύμφωνα με την παράδοση, ο νοικοκύρης του σπιτιού, αφού τη σταυρώσει με το μαχαίρι, την κόβει σε τριγωνικά κομμάτια και την προσφέρει σε κάθε ένα παριστάμενο μέλος της οικογένειας ή στους φίλους. Συνήθως, το πρώτο κομμάτι είναι του σπιτιού (ή του Χριστού ή της Παναγίας ή του Αι Βασίλη), το δεύτερο του σπιτονοικοκύρη, στη συνέχεια της σπιτονοικοκυράς και των άλλων μελών της οικογένειας κατά τάξη συγγένειας και ηλικίας, με τελευταίο να είναι το κομμάτι του φτωχού.




Αγαπητά μου παιδάκια και γονείς, γράψτε μια ευχή για το καινούριο χρόνο, κάτι που θα θέλατε να πραγματοποιηθεί για σας και για την οικογένειά σας και στολίστε την στο χριστουγεννιάτικο δεντράκι σας. Αν το επιθυμείτε ανεβάστε την στο χριστουγεννιάτικο padlet μας να τη διαβάσουν και οι φίλοι σας. Ας γίνει μια διαδικτυακή ανταλλαγή ευχών. Έτσι παίρνουμε δύναμη ο ένας με τον άλλον και ενώνουμε τις φωνές μας. Τα πρόσωπα είναι μακριά αλλά ας είναι κοντά οι καρδιές των ανθρώπων!! Καλή και ευλογημένη η Νέα χρονιά για όλον τον κόσμο!!



Δεν υπάρχουν σχόλια: